Het was een typisch staaltje poldermodel: omdat kabinet noch Tweede Kamer het aandurfden zelf een besluit te nemen over de toekomst van Schiphol, werd er een overlegtafel opgericht, waar sector, lokale overheden en inwoners er sámen uit moesten zien te komen. Een onmogelijke opdracht, blijkt nu. De luchtvaartsector trekt opnieuw aan het langste eind, de inwoners blijken opnieuw de dupe. Met één belangrijk verschil: voorheen waren vooral de inwoners uit de regio Schiphol het zwaarste slachtoffer, nu dreigen ook Lelystad en Eindhoven met extra overlast van vliegverkeer te maken te krijgen. Maar eigenlijk zijn we allemaal slachtoffer, want ons klimaat kan die groei van het luchtverkeer helemaal niet aan. Een kabinet dat zijn klimaatdoelstellingen serieus neemt, zou dan ook beter op de rem kunnen trappen in plaats van de luchtvaart alle ruimte te geven.
Deze bezwaren hebben wij, volksvertegenwoordigers van GroenLinks in de regio's Schiphol en Lelystad en Eindhoven, onder woorden gebracht in bijgaande brief, die we hebben gestuurd aan de Tweede Kamer en diverse media:
Aan de leden van de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat
uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Hoofddorp, 1 december 2008
Onderwerp: Eindadvies Alderstafel
Geachte dames en heren,
Binnenkort bespreekt u het eindadvies van de Tafel van Alders over de toekomst van Schiphol op middellange termijn. Wij maken ons om een aantal redenen grote zorgen over dit akkoord en maken daarom graag van de gelegenheid gebruik om u enkele overwegingen mee te geven bij deze bespreking. Onze bezwaren richten zich met name op twee punten: de toename van de CO2-uitstoot en het vervallen van de wettelijke bescherming voor de inwoners van onze regio.
1. Het gebrek aan klimaatoverwegingen.
Het kabinet heeft zich in het beleidsprogramma een beperking van de CO2-uitstoot voorgenomen van 30% in 2020, ten opzichte van 1990. Uw Kamer heeft zich achter deze doelstelling geschaard. Het eindadvies van de Alderstafel maakt realisatie van deze doelstelling echter vrijwel onmogelijk. De bijdrage van het luchtverkeer aan de CO2-uitstoot is evident. Uit de recente studie Trends in Global Noise and Emissions from Commercial Aviation for 2000 through 2025 (AEF, 24 april 2008) blijkt die uitstoot bovendien veel hoger dan tot voor kort werd aangenomen. Zonder het luchtverkeersbeleid erbij te betrekken, heeft klimaatbeleid ons inziens weinig zin, en vice versa.
Het voornemen de CO2-uitstoot in Nederland te beperken tot 30% minder dan 1990 kunnen wij dan ook niet rijmen met een voorgestelde groei van het luchtverkeer met ruim 180% ten opzichte van 1990 (de 580.000 vliegbewegingen in het eindadvies van Alders, afgezet tegen de 207.000 vluchten die in 1990 op Schiphol werden afgehandeld, bijna een verdrievoudiging). Om deze doelstelling bínnen het vliegverkeer te realiseren, zouden vliegtuigen in 2020 liefst 75% mínder CO2 moeten uitstoten dan in 1990, een zeer onwaarschijnlijk scenario. Wij verzoeken u dan ook met klem om hier rekening mee te houden in uw finale afweging. Faciliteren van de maximale groei van de luchtvaart past ons inziens op geen enkele manier bij klimaatbewust beleid.
2. Het verdwijnen van de wettelijke bescherming tegen geluidsoverlast.
In het eindadvies wordt voorgesteld het huidige stelsel van handhavingspunten te vervangen door het zogeheten Vliegen Volgens Afspraak (VVA). Dit ondanks dat de commissie Deskundigen Geluidshinder, onder voorzitterschap van de heer Eversdijk, pleitte voor juist veel méér handhavingspunten. De komende twee jaar wordt met dit nieuwe systeem van VVA geëxperimenteerd, náást het huidige handhavingsstelsel, zo is het voorstel van de Alderstafel. Daarna zou het huidige stelsel kunnen komen te vervallen. Wij maken ons hierover grote zorgen. De komende twee jaar kunnen ons inziens onmogelijk uitwijzen of Vliegen Volgens Afspraak inwoners van de regio evenveel wettelijke rechtsbescherming biedt als het huidige stelsel van handhavingspunten (dat volgens deskundigen dus al minimaal is). De bescherming die het stelsel van VVA biedt, wordt immers pas duidelijk als de sector tegen de grenzen van het stelsel aanloopt. Dat dat gebeurt is echter, zeker gezien de huidige economische situatie, zeer onwaarschijnlijk. Voor onze inwoners betekent het verdwijnen van alle lokale normen een toenemende onzekerheid en een minder betrouwbare bescherming tegen geluidsoverlast.
Er zijn natuurlijk nog meerdere aspecten aan het eindadvies van de Alderstafel die wij graag onder uw aandacht brengen, zoals:
• Vele nu reeds ernstig belaste woonlocaties (gebieden/wijken en kernen) die te maken krijgen met een verdere ernstige toename van de geluidsoverlast; zoals bijvoorbeeld Amsterdam-Osdorp, waar de problematiek speelt van de korte oostbocht;
• de negatieve gezondheidseffecten van de groei van het luchtverkeer, zowel in de regio Schiphol als in andere regio’s;
• de legitimiteit van het eindadvies, nu de meeste grote bewonersplatforms het advies niet hebben willen ondertekenen;
• de mogelijke alternatieven voor het eindadvies, zoals de ontwikkeling van mainport naar trainport en een normenstelsel dat veel meer innovatie stimuleert, bewoners beter beschermt tegen overlast en ruimtelijke plannenmakers meer zekerheid biedt.
Omdat wij deze brief willen beperken tot wat volgens ons de hoofdlijnen van uw debat zullen zijn, gaan we hier nu echter niet uitgebreid op in.
Concluderend: wij maken ons grote zorgen over de gevolgen van het eindadvies van de Alderstafel voor het klimaat en voor de wettelijke bescherming van inwoners tegen geluidsoverlast. Ook achten wij het zeer ongewenst dat nu ook andere regio’s te maken krijgen met de overlast van het luchtverkeer, overlast waar inwoners van de regio Schiphol nu al jarenlang mee kampen. Zeker omdat er in onze ogen ook voldoende alternatieven zijn, die minder vervuilend zijn en minder overlast geven. Wij hopen dan ook van harte dat u deze zorgen zult meenemen in uw eindoordeel over het advies in de Tweede Kamer.
Met vriendelijke groet,
Harmen Binnema, fractievoorzitter GroenLinks Noord-Holland,
Adilia Roda, fractievoorzitter GroenLinks Flevoland, Johan Martens, fractievoorzitter GroenLinks Brabant,
Lukas Mulder, fractievoorzitter GroenLinks Haarlem,
Bert Boer, fractievoorzitter GroenLinks Zaanstad,
Peter Boerman, fractievoorzitter GroenLinks Haarlemmermeer,
Sander Mager, fractievoorzitter GroenLinks Amstelveen,
Chris Zandvoort, raadslid GroenLinks Purmerend,
Ulla Eurich, fractievoorzitter PACT Aalsmeer,
Ronald Fransen, wethouder Aalsmeer,
Berend van Maassen, fractievoorzitter GroenLinks Heemskerk
Ria Zijlstra, fractievoorzitter GroenLinks Uithoorn,
Ciska Ligteringen, fractievoorzitter GroenLinks Amsterdam-Osdorp,
Cees Meijer, voorzitter bestuur GroenLinks Zeewolde,
Jeroen Kok, fractievoorzitter GroenLinks Lelystad
Janine Cornel-Draijer, fractievoorzitter GroenLinks Castricum
Anjo Breuers, fractievoorzitter GroenLinks Eindhoven