In het antwoord op vragen van Rosina Diktas-Noorderveen en Imelda Tjon-Fo beloven Gedeputeerde Staten onderzoek te doen naar het reilen en zeilen van de Wijksteunpunten in de provincie. Door overleg is de restaurantfunctie van Wijkwaard in Alkmaar voorlopig behouden.

Hieronder vindt u de vragen van Rosina Diktas-Noorderveen en Imelda Tjon-Fo, en de antwoorden van Gedeputeerde Staten.

In het kader van het provinciale plan Verzorging en Verpleging 1997 t/m 2000, is  25 miljoen beschikbaar gesteld voor in het plan genoemde wijksteunpunten. Deze wijksteunpunten moeten een multifunctioneel karakter hebben en er zijn verschillende disciplines op het gebied van zorg en welzijn in een wijksteunpunt verenigd. Daarnaast is het de bedoeling dat het wijksteunpunt zich breed op de wijk en zijn verschillende bewoners oriënteert.

In Alkmaar is 1,2 miljoen gulden (544.536,- euro) aan wijksteunpunt Wijkwaard toegewezen.

In 2002 is de bouw van Wijkwaard voltooid en konden de bewoners (na indicatie) hun intrek nemen in de woningen. De woningen hebben geen keuken of keukenvoorzieningen. De bewoners die na indicatie van het RIO in aanmerking komen voor een van deze woningen zijn niet in staat om dagelijks zelfstandig een verantwoorde maaltijd voor zichzelf te koken. Het (buurt) restaurant in de ontmoetingsruimte van Wijkwaard op de begane grond zou deze taak over nemen. Naast de verzorging van eigen bewoners is het restaurant ook geopend voor bewoners uit de wijk en draagt het in belangrijke mate bij aan de sociale contacten van bewoners, die allen hun beperkingen hebben.

Door niet verantwoord financieel beheer is een financieel exploitatie tekort ontstaan van ongeveer 1 miljoen euro. Er dreigt sluiting van het restaurant, voor het personeel is ontslag aangevraagd en bevestigd dat het restaurant per 1 augustus sluit. De bewoners zijn nog niet op de hoogte gesteld van deze ontwikkeling. Er wordt niet naar de bewoners toe gecommuniceerd en ook de bedrijfsleider door de gemeente aangesteld heeft geen vertrouwen bij de mensen.

Maar hiermee houden de problemen bij het Wijksteunpunt niet op van het multifunctionele karakter is weinig terug te zien. De in de subsidie aangevraagde voorzieningen zijn niet gerealiseerd of worden nu opgeheven. Door slechte communicatie naar bewoners en medewerkers van Wijkwaard is hun vertrouwen in het management tot een minimum gedaald. De bewoners van Wijkwaard die de gemeente Alkmaar om hulp hebben verzocht, worden mede ondersteund door de Wijkvereniging Huiswaard en de Wijkraad Huiswaard.

Vragen 
  1. Hoe is het mogelijk dat het restaurant gaat sluiten terwijl de bewoners geen keukens in hun woning hebben er gedacht wordt aan een tafeltje dekje systeem ondanks dat bewoners deze woning gekozen hebben met name vanwege de restaurant voorziening? Het restaurant had in opzet een multifunctioneel karakter. Zowel voor de bewoners van Wijkwaard als voor anderen zou de ruimte gehuurd kunnen worden. Nu is er zo gekort op de bouw dat de geluidsoverlast onacceptabel is. Hoe hoog zijn de geschatte inkomsten die hierdoor worden mis gelopen? Draagt dit bij aan de sluiting van het restaurant en hoe verhoudt zich dit met het multifunctionele karakter van het wijksteunpunt? 
  2. Is er in de subsidie aanvraag sprake van een ingerichte en operationele zorgpoli t.b.v. bewoners Wijkwaard? Zo ja, waarom is deze niet gerealiseerd en doet de ruimte (enkel voor zien van behandeltafel en rolstoel) dienst voor de WonenPlus consulent?
  3. Is er in de subsidie aanvraag sprake van een wonen plus consulent? Waarom wordt ook deze voorziening weggehaald uit Wijkwaard? 
  4. In het plan van Wijkwaard staat de realisatie van een tienerhonk. Waarom is dit nooit gerealiseerd? Waarom staat deze ruimte leeg en is de inventaris ( o.a. computers voor internet cafe) elders in gebruik genomen? 
  5. Is er in de subsidie aanvraag sprake van een Wijk Informatie Punt? Zo ja, waarom is deze zonder evaluatie als mislukt beschouwd en beëindigd? 
  6. Op welke wijze heeft de provincie inzicht in het financieel reilen en zeilen van Wijkwaard tot nu toe gekregen? Ziet de provincie na inzicht in de cijfers aanleiding tot verder onderzoek na financieel (wan)beheer, zo nee, misschien naar aanleiding van deze vragen en vraagtekens van betrokkenen bij het financiële beleid? 
  7. Als de functie of wijziging van het wijksteunpunt binnen een periode van 5 jaar na de vaststelling van de subsidie plaats vindt moet er: 
    1. overleg plaats vinden met de provincie 
    2.  bij in gebreke blijven, terugbetaling conform budgetregeling verzorgingshuizen Noord-Holland 1996
  8. In hoeverre heeft Wijkwaard zich aan deze voorwaarde gehouden? 
  9. Worden de bewoners nu de dupe van het financieel wanbeleid van Wijkwaard? 
  10. Op welke wijze zou de provincie hierin nog een rol van betekenis kunnen spelen? 
  11. Op welke wijze verloopt de realisatie van de ander wijksteunpunten zijn er vergelijkbare situaties?

Op 19 juli gaven Gedeputeerde Staten de volgende antwoorden:

Ter aanvulling op de inleiding moet worden opgemerkt dat er een verschil is tussen de bedoelde wijksteunpunten en de huidige wijksteunpunten plus. Bij de “oude” wijksteunpunten werd met het multifunctionele met name bedoeld, allerhande functies die het zelfstandig kunnen blijven wonen van de oudere medemens mogelijk maken. Deze functies staan beschreven in het bijgevoegde subsidiebesluit. Bij de wijksteunpunten plus zijn de eisen om voor subsidie in aanmerking te komen breder gelegd door de verplichting ook jongeren, gehandicapten, etc. een plaats te geven in het steunpunt.
In zijn algemeenheid is de huisvesting van ouderen de verantwoordelijkheid van de gemeente. In dit geval van de gemeente Alkmaar. De gemeente zal in overleg met zorginstellingen en woningbouwverenigingen inhoud moeten geven aan het concretiseren van ouderenbeleid.
De provincie staat bij de locale concretisering op afstand. Genoemde partijen zijn door de provincie financieel tegemoet gekomen teneinde de pijn, voortvloeiend uit het laatste provinciale Plan Verzorging en Verpleging 1997 t/m 2000, te verzachten. Deze gelden moesten worden besteed aan het realiseren van een wijksteunpunt (de stenen) ter compensatie van het te sluiten verzorgingshuis en het daarmee verloren gaan van intramurale verzorgingsplaatsen. Aan het beschikbaar stellen van deze gelden werd de voorwaarde gesteld dat het een multifunctioneel karakter moest hebben, waarbij meerdere partijen betrokken waren. In dit geval de woningbouwvereniging, het voormalige verzorgingshuis, de gemeente en het zorgkantoor. De breedte van het multifunctionele karakter werd afgestemd op de lokale behoefte en de realiseerbaarheid daarvan.

Op uw vragen kunnen wij met betrekking tot de vragen 1 t/m 5 en 9 slechts gedeeltelijk antwoord geven voorzover het betrekking heeft op de aanvraag. Betreffende de concrete uitwerking van datgene dat is aangevraagd hebben wij tot op heden geen inzage.

  1. Door recent overleg tussen de gemeente, de woningbouwvereniging, Esdege-Reijgersdaal en de Dillenburg is overeenstemming bereikt om de restaurantfunctie voort te blijven zetten.
  2. In de aanvraag is sprake van een zorgpolikliniek. Hoe uitgebreid deze poli is, is mede afhankelijk van de vraag en de mogelijkheden en kan in de loop van de tijd zijn gewijzigd.
  3. In de aanvraag is sprake van een zorgcoördinator. Die is aanwezig. Daarnaast kunnen bewoners lid worden van Wonen Plus.
  4. In de aanvraag wordt niet over een tienerhonk gesproken.
  5. In de aanvraag is sprake van een informatiepunt voor de wijk. In de huidige situatie kan men informatie verkrijgen. Of die informatie afdoende is en de buurt voldoende op de hoogte is van deze mogelijkheid, is ons niet bekend. Feit is dat informatievoorziening veelal een zwak punt is en juist niet die mensen weet te bereiken, die daar het meeste behoefte aan hebben.
  6. Tot op heden heeft de provincie geen inzage gekregen in het financiële reilen en zeilen van Wijkwaard. Dit heeft te maken met het feit dat de provincie slechts bij de eindafrekening een accountantsverklaring verlangt, waarin wordt verantwoord hoe alle gelden zijn aangewend voor het realiseren van het wijksteunpunt. Door personeelswisselingen en niet volledige overdracht van dossiers bij de Dillenburg is dit tot op heden voor de Dillenburg nog niet gebeurd. Over de eindafrekening is reeds geruime tijd contact met de huidige bewindvoerders van het wijksteunpunt. Het wijksteunpunt Wijkwaard heeft van het door de provincie toegezegde bedrag nog € 98.016,53 tegoed. Dit bedrag kan slechts worden uitgekeerd na het overleggen van een accountantsverklaring.
    In de toekenning van de provincie aan de Dillenburg van 2 mei 2000 staat bij de verplichtingen o.a.:
    • bij beëindiging van de functie of wijziging van de bestemming van het wijksteunpunt binnen een periode van vijf jaar na de vaststelling van de subsidie:
      • a. afspraken met ons te maken over de nieuwe bestemming van het mede door de subsidie gerealiseerde wijksteunpunt;
      • b. dat deel van de verstrekte subsidie terug te betalen, overeenkomend met de boekwaarde die het gesubsidieerde deel van de investering op het moment van bestemmingswijziging zou hebben gehad indien deze investering zou zijn afgeschreven conform de methodiek van de budgetregelen voor de Verzorginghuizen in Noord-Holland 1996, vermeerderd met een evenredig deel van de bij de vervreemding gerealiseerde boekwinst.
  7. Recent heeft de provincie overleg gevoerd met een bewindvoerder van Wijkwaard en verzocht om met de verlangde accountantsverklaring af te komen. Daarbij is ook gesproken over de huidige problematiek en hoe nu verder. Het streven van de provincie is erop gericht het doel waarvoor het steunpunt is opgericht in stand te houden. Dat door verandering in behoeftes, dan wel minimaal gebruik van bepaalde voorzieningen sommige zaken worden bijgesteld lijkt ons evident. Of de verandering van het wijksteunpunt dermate is dat aan het wezen van een wijksteunpunt afbreuk wordt gedaan is op dit moment een punt van overleg. De dreiging van sluiting van het restaurant gedeelte is vooralsnog weggenomen. Het restauranthouderschap zal worden overgenomen door de instelling Esdege-Reijgersdaal. Genoemde instelling houdt zich bezig met ondersteuning van mensen met een handicap en biedt cliënten op deze wijze de mogelijkheid om te werken in de horeca. Dit laatste met behulp van cliëntbegeleiders en vrijwilligers.
  8. Alvorens tot eindafrekening van het wijksteunpunt over te gaan zal worden bezien in hoeverre nog aan de oorspronkelijke opzet wordt voldaan, dan wel in een aangepaste vorm nog zodanig functioneert dat met recht van een wijksteunpunt kan worden gesproken.
  9. Gezien het persbericht van 5 juli betreffende het wijkcentrum (zie bijlage) ziet het er naar uit dat de bewoners niet de dupe van financieel wanbeleid worden (In betrekkelijk korte tijd heeft het restaurant een schuldenlast van € 1 miljoen opgebouwd). In een iets aangepaste vorm wordt de restaurantvoorziening in stand gehouden.
  10. Bij de binnenkort te verrichten eindafrekening zal de provincie bekijken in hoeverre aan de uitgangsprincipes wordt voldaan.
  11. Bij de realisatie van wijksteunpunten Plus hebben 4 andere initiatieven eveneens een keuken/restaurantfunctie opgenomen in hun plannen ofwel hun plannen bijgesteld om die functie(s) in de één of andere vorm te realiseren. Gemeenten, die hun verantwoordelijkheden uitgebreid zien in kader van de WMO en Woningbouwcorporaties overleggen en onderzoeken met partners, zoals welzijnsorganisaties/ buurthuis, zorgaanbieders voor mensen met een verstandelijke handicap, zorgaanbieders ouderenzorg, wat de mogelijkheden zijn. Vragen daarbij zijn: “Wil men echt een buurtrestaurant realiseren en voor welke doelgroep uit de gemeente of een maaltijdverstrekking voor kwetsbare groepen tegen betaalbare prijzen; zijn er mogelijkheden voor dagbesteding/arbeidsintegratie al dan niet in combinatie met een recreatieve functie ( kooklessen). Het antwoord is afhankelijk van wat het best past in de omgeving, behoeften, plannen en financiële mogelijkheden van de lokale samenwerkende partijen en hun klanten. In de gemeente Den Helder heeft de gemeente na o.m. voortdurende exploitatietekorten ten gevolge van de restaurantfunctie een inschrijvingsprocedure gestart voor een andere exploitatieopzet, waarbij een gevarieerder gebruik van de keuken wordt nagestreefd en het accent van restaurant verschuift naar maaltijdverstrekking. In Hilversum wil men graag het omgekeerde: een kleine pantry uitbreiden tot een bescheiden restaurantfunctie.
    In de huidige krimpende markt, waarin ook gemeenten strakker de broekriem aanhalen, krijgen wijksteunpunten het moeilijker om de financiële eindjes aan elkaar te knopen. Gezien de vragen die gesteld zijn en de berichten uit het veld, zal een onderzoek naar de stand van zaken betreffende de wijksteunpunten uit het Plan V&V worden uitgevoerd. Dit doet tevens recht aan het toezien op de voorwaarden die zijn gesteld bij het beschikbaar stellen van de subsidiegelden. Over onze bevindingen zullen wij u verslag uitbrengen.