Het Wieringerrandmeer moet tussen nu en 2030 zijn gerealiseerd. Het plan moet een impuls geven aan de werkgelegenheid en leefbaarheid in het gebied. Op hoofdlijnen bestaat het plan uit het creëren van een meer voor waterrecreatie en watergebonden wonen. Daarnaast wordt een ecologische verbindingszone gemaakt als onderdeel van de Noordboog. Deze is bedoeld als leefgebied en verbindingsweg voor dieren en planten van kust naar kust.

Hieronder vindt u de inbreng van Jan Kastje in het debat over de eerste uitwerking van het plan. Eind dit jaar of begin volgend jaar volgt de definitieve uitwerking waar de staten ja of nee tegen zeggen.

Voorzitter,

Het Wieringerrandmeer: gaan wij vandaag van blok aan het been naar stok achter de deur. Of naar een BOK met een stok? Ja, maar vandaag ook van BOK naar SOK. En wat dan met de WOK? De commissievergadering afgelopen vrijdag gaf aanleiding tot rijmen op afkortingen. De BOK is uiteraard de bestuurovereenkomst waar wij vandaag over spreken. De WOK, de waterovereenkomst die voorligt. De SOK, de samenwerkingsovereenkomst waarmee wij te zijner tijd uiteindelijk definitief ja of nee tegen het Wieringerrandmeer zeggen. Toch is dat rijmen niet zonder betekenis. Blok aan het been, stok achter de deur, het duidt op de behoefte grip te houden op zo’n omvangrijk project met zo’n lange looptijd als deze. Ik geef het ruiterlijk toe, voorzitter, ook de fractie van GroenLinks heeft daar bij tijd en wijle moeite mee gehad. Maar uiteindelijk gaat het erom, heb je er na afweging van voors- en tegens vertrouwen in. Voor nu wel en wie weet ook bij de samenwerkingsovereenkomst.

GroenLinks heeft waardering voor de doelen bij het project Wieringerrandmeer. Doelen die het gebied in het Noorden van de provincie, in het bijzonder Wieringen, verder proberen te helpen. Versterken van de sociaal-economische ontwikkeling, realiseren van de noodzakelijke impuls in ecologie en landschap. GroenLinks is ook blij met het gebleken draagvlak in het gebied bij de raden van de gemeenten.
Voor de fractie GroenLinks is de basis waarlangs wij dit plan leggen, het realiseren van een zo hoog mogelijke kwaliteit van natuur en landschap. Zonder die kwaliteiten is er geen basis voor het gewenste wonen en recreëren. Wij vinden het van eminent belang dat hiermee de Noordboog voor een belangrijk deel wordt gerealiseerd. De ecologische verbindingszone van kust naar kust.

Voorzitter, de resultaten van de uitwerkingsmaand die nu aan ons worden voorgelegd, vinden wij een verbetering ten opzichte van het oorspronkelijke plan.

De waterkwaliteit is weliswaar lager in dit huidige plan, maar lijkt voldoende voor het realiseren van de meeste functies. Wij gaan ervan uit dat in de periode tot de samenwerkingsovereenkomst daarover meer helderheid wordt gegeven. Wij geven de gedeputeerde alvast mee, dat de waterkwaliteit niet zo goed hoeft te zijn, dat dit tegemoet komt aan bollenteelt in de Wieringermeer. Afgezien of dat nu wenselijk zou zijn, GroenLinks vindt van niet, juist dit onderdeel maakte het vorige plan zo duur.

De functie die het huidige plan moet vervullen als onderdeel van een grotere ecologische verbindingszone, de Noordboog, lijkt voor zover wij dat kunnen beoordelen goed in het huidige plan verwerkt. Ook hier verwachten wij voor de samenwerkingsovereenkomst meer duidelijkheid. Immers vanuit de hoek van natuurorganisaties is er instemming maar ook kritiek.

Het huidige plan bevat ten opzichte van het oorspronkelijke plan significant minder woningen. En ook belangrijk, de zichtlijnen vanaf Wieringen zijn vrijwel bewaard door het opschuiven van de woningbouw naar het Oosten.

In het huidige plan is de fasering een goede zaak. Na elke fase is er een moment mogelijk om na te gaan of we naar een volgende fase gaan. Dat geeft meer grip op het verloop van het proces.

Voorzitter, uiteraard hadden wij ook bij de commissievergadering wel wat vragen.
Zo vroegen wij ons af hoe robuust de ecologische zone nu eigenlijk zou worden om de natuurfunctie waar te maken. En om de recreatieve mede-gebruikfunctie waar te maken. Welke garanties zijn er voor realisering van ecologie en landschap bij tegenvallende inkomsten.

Hoe robuust is nu eigenlijk ook die verwachte sociaal economische ontwikkeling? Hoe haalbaar het bouwen van 1845 woningen, inclusief recreatiewoningen, in het hogere segment. Zijn die 1845 woningen het maximum. Wij gaan ervan uit van wel, omdat anders de regionale woningmarkt te zeer onder druk komt te staan, laat staan het regionale landschap. Dat kenmerkt zich door rust, ruimte en groen. En dat moet ook de toerist naar het gebied halen.

Maar wij hadden ook vragen als: wie loopt het risico als er minder woningen worden gebouwd? Hoe haalbaar en juist zijn de bedragen in de voorlopige begroting? Hoe zit dat nou met het commitment van het Hoogheemraadschap bij het plan?

Voorzitter, om kort te zijn. Wij gaan ervan uit dat de gedeputeerde in de commissievergadering goed naar de GroenLinks fractie heeft geluisterd. Wij gaan er vanuit dat er een maatschappelijke kosten-batenanalyse, een milieueffectrapportage en een gedegen haalbaarheids- en risicoanalyse ligt op het moment dat de samenwerkingsovereenkomst aan ons wordt voorgelegd. En dat de samenwerkingsovereenkomst zich daar goed rekenschap van geeft. Dat heeft de gedeputeerde ons toegezegd en daar zullen wij hem aan houden.

Voorzitter, de fractie GroenLinks stemt in met de resultaten van de uitwerkingsmaand. Wij hechten daarbij wel aan het in balans houden van de sociaal-economische en de ecologische ontwikkeling. Van de gedeputeerde verwachten wij wel klip en klaar een instemmende reactie dat in de periode tot de samenwerkingsovereenkomst de hardheid van de ecologische verbindingszone wordt waargemaakt. En dat hij daarbij in overleg treedt met de natuurorganisaties.

Wij verwachten ook van de gedeputeerde een klip en klaar, kort antwoord op de vraag: zijn de woningaantallen zoals genoemd:1845 woningen, inclusief recreatiewoningen, direct plangerelateerd, over de hele periode het maximum aantal te realiseren woningen. Wij gaan uit van wel en leggen de Staten voor zich uit te spreken dat dit zo is bij motie. Om de gedeputeerde te helpen in de periode naar de samenwerkingsovereenkomst.

GroenLinks stemt in met de aangepaste bestuursovereenkomst. Wij gaan er daarbij vanuit dat de publieke bijdrage kraakhelder is en de risico’s afgedekt. Wij steunen daarom van harte het grondig nagaan van de juistheid en haalbaarheid van de begroting, in het bijzonder de kosten van de te verwerven gronden en grond- en waterwerken. En de te verwachten inkomsten uit de grondwaarde vastgoed en de omgevingsfondsen. Het lijkt ons ook een compliment waard dat we bij de provincie goede mensen hebben zitten die daarmee ook maken dat het voorbereidingskrediet niet omhoog hoeft.
We gaan er wel vanuit dat in het proces naar de samenwerkingsovereenkomst en in die overeenkomst een duidelijke rol voor de Staten is weggelegd. Onder andere door duidelijke beslismomenten en een actieve informatieverstrekking.

Voorzitter, bij de waterovereenkomst heb ik wel twijfels. Hoe zit het nu met het commitment van het Hoogheemraadschap.  Laten we het beestje bij de naam noemen, heeft het Hoogheemraadschap een belang? Me dunkt van wel, als het om zoveel water gaat. Maar ze laat zich er blijkbaar niet op aanspreken en wil voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Eigenlijk hebben we iets van: het is van twee-en een. Of het Hoogheemraadschap committeert zich en mag meebeslissen of zij doet dat niet en krijgt een uitvoerende rol. Aan de andere kant weet ik hoe politieke strategie werkt (althans…) en is de voorliggende waterovereenkomst het hoogst haalbare. Maar dat hoor ik graag nog even van de gedeputeerde.

Met het instellen van een apart projectkrediet voor grondaankopen stemmen wij in. De noodzaak lijkt evident. Het huidige potje voor anticiperende grondaankopen wordt anders te zeer leeggezogen, zodat het zijn functie niet meer kan vervullen.

Met het instemmen van het starten van de procedure voor de partiële herziening van het streekplan Noord-Holland Noord hadden wij eerst wat moeite. Immers pas bij de samenwerkingsovereenkomst geven we een definitief ja of nee voor het Wieringerrandmeer. Aan de andere kant hebben wij als Staten termijnen gesteld en dan zou de start van de realisering wel eens niet haalbaar zijn. Nu hebben wij liever dat zaken goed worden uitgezocht dan dat we een halve voorbereiding hebben. Wij vatten het nu zo op dat het opstarten kan plaatsvinden voor de samenwerkingsovereenkomst, maar dat het presenteren van concepten en de inspraak erna plaatsvinden. Graag een reactie.

Voorzitter, GroenLinks vindt het plan voor een Wieringerrandmeer uitdagend. Voor de streek, maar zeker als onderdeel van de Noordboog. Vooralsnog zegt GroenLinks bij deze voorstellen: bij vertrouwenwekkende signalen van gedeputeerde en collega’s gaan we van BOK naar SOK; mét een stok, maar zonder wrok.