Vanmiddag vergaderden de Staten op initiatief van GroenLinks, SP en de ChristenUnie-SGP over de grafietregens die al anderhalf jaar lang op Wijk aan Zee neerdalen.

Bewoners maken zich vreselijke zorgen over hun gezondheid en die van hun kinderen. De prachtige natuur, zoals de duinen en het strand, ondervindt steeds meer schade.

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft Tata Steel-partner Harsco inmiddels 28 dwangsommen opgelegd vanwege onder meer grafiet-uitstoot. Er kunnen maximaal 30 dwangsommen worden uitgeschreven en de teller staat op 28. Wat er gaat gebeuren als Harsco het aantal van 30 dwangsommen heeft opgelegd gekregen, kan Gedeputeerde Staten nog niet zeggen. Wij kregen de toezegging van Gedeputeerde Staten dat ze ons hierover spoedig zullen informeren. Iedereen heeft recht op duidelijkheid. Onze fractievoorzitter Zita Pels stelde dat het de hoogste tijd is dat het provinciebestuur overgaat tot stevigere maatregelen. Er zijn opties genoeg. Het kan niet zo zijn dat de bewoners structureel zoveel overlast blijven ondervinden en gezondheidsrisico's lopen.

Lees hieronder haar volledige bijdrage.

Voorzitter, 

Het afgelopen jaar zagen we het steeds opnieuw: grote multinationals met een ongekende invloed op het beleid van de overheid. Denk aan de dividendbelasting. Denk aan het klimaatakkoord waarin de grote industrie volledig gespaard blijft. En helaas, we zien het nu ook in Noord-Holland.

Al maanden wordt met name Wijk aan Zee geteisterd door grafietregens afkomstig van het terrein van Tata Steel. Bewoners maken zich vreselijke zorgen over hun gezondheid en die van hun kinderen. De prachtige natuur, zoals de duinen en het strand, ondervindt steeds meer schade. Ondertussen lopen de dwangsommen op en lijkt het effect van de dwangsommen nihil te zijn. De overtredingen gaan door. Er zijn geen concrete oplossingen voorgesteld die de overlast op korte termijn oplossen. Voor de lange termijn ligt er een maatregel die maar een deel van het probleem oplost. Kortom, niets wijst er op dat de bewoners op korte termijn de bescherming krijgen waar zij recht op hebben.

Maar dat kan toch niet zo zijn in Noord-Holland? Wie bepaalt hier de wet- en regelgeving en hoe die wordt uitgevoerd? Wij als overheid zouden moeten staan voor onze inwoners en voor hun gezondheid. Tata Steel is een geliefd bedrijf in de regio en terecht. Het is een grote werkgever en daarnaast een innovatief bedrijf. Daar moeten wij als overheid het bedrijf in steunen. Zowel door mee te denken in de mogelijkheden, als door het stellen van normen. Met betrekking tot de grafietregens en het overtreden van de normen die gesteld zijn moet het provinciebestuur helder zijn: tot hier en niet verder.

Want opties zijn er genoeg. Er kan een grote hal om het gehele productieproces worden gebouwd daar waar er nu plannen zijn voor een gedeeltelijke overkapping, er kan een ventilator worden geplaatst die de grafiet afvangt en er kan staal worden gebruikt wat minder grafiet bevat. De investeringskosten lijken nu de enige reden waarom dat niet gebeurt.

Nu de dwangsommen op zijn is het in de ogen van GroenLinks tijd dat de provincie duidelijk maakt dat wij staan voor de gezondheid van onze inwoners en onze natuur en Tata dwingen tot het nemen van maatregelen. Dat kan ook. Naast het verhogen van de dwangsom kunnen wij bestuursdwangmaatregelen inzetten en zo de benodigde aanpassingen zelf uitvoeren, op kosten van Tata Steel. Ook kan het OM worden ingeschakeld. Wij zijn nu echt aan zet!

Daarom vragen wij aan Gedeputeerde Staten nu over te gaan tot echte actie en vragen wij om de toezegging om Provinciale Staten op de korte termijn te informeren over de maatregelen die Tata voornemens is te treffen, de wijze waarop u de instrumenten van de provincie gaat inzetten om te zorgen dat Tata zich aan de wet gaat houden en vragen wij u PS te informeren over het gezondheidsonderzoek wat zal worden uitgevoerd door het RIVM.

Voorzitter, het is tijd dat de provincie gaat handelen in het belang van onze inwoners. Dat wij hen verzekeren dat wij er alles aan doen om hen gezond aan onze mooie kust te laten wonen.