Vorige week maakten Statenleden en Gedeputeerden van Noord-Holland een uitstapje naar Schoorl e.o. Onderdeel van het programma was een gezamenlijke opruimactie tijdens World Cleanup Day langs het strand en in de duinen. Het leverde niet veel afval op, maar wel goede gesprekken.
Intussen staat onze wereld stijf van de crisissen. Naast de afvalcrisis hebben we de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis en in Nederland onze eigen stikstofcrisis. Een goed moment om Churchill, voorbeeld van Boris Johnson, aan te roepen. Churchill begreep dat een crisis een uitgelezen kans biedt op snelle acties en onorthodoxe maatregelen. Daar houdt Boris ook zo van.
Maar ook ons land heeft in deze PAS-crisis baat bij dit inzicht; nu is er ruimte voor snelle en radicale oplossingen. Nu de Raad van State in navolging van het Europese Hof heeft bepaald dat de Programmatische Aanpak Stikstof een ontoelaatbare truc is, funest voor onze natuur, komt heel het raderwerk piepend en krakend tot stilstand. En dat geeft ook in Noord-Holland problemen. Denk aan de woningnood en de noodzakelijke klimaatmaatregelen. Maar het levert ook kansen op, dat bleek afgelopen woensdag.
Den Haag riep onze oud-commissaris van de Koning te hulp en Remkes kwam met tot voor kort ondenkbare ‘oplossingen’ - voor de korte termijn - zoals de maximumsnelheid op rijks- en provinciale wegen omlaag en (selectieve) inkrimping van de veestapel. Op dit moment weten we nog niet of de regering toch nog op zoek gaat naar een alternatief geitenpaadje, maar veel speelruimte is er niet.
Laten wij intussen spoorslags op zoek gaan naar de kansen in Noord-Holland. De snelheid op onze provinciale wegen kan omlaag, te beginnen bij de 100 km-wegen. In de veenweidegebieden met bodemdalingsproblemen en CO2-uitstoot moet komende jaren veel gebeuren. Kansen om de boeren – zeker als er geen opvolgers zijn - voor een faire prijs uit te kopen of te belonen voor een meer natuur-inclusieve bedrijfsvoering om zo ruimte te creëren voor nieuwe natuur en biodiversiteit. Dat kan ook gelden voor agrarische bedrijven dichtbij natuurgebieden, zoals in de binnenduinrand of in de Gooi- en Vechtstreek. Het zal niet altijd makkelijk zijn, maar de crisis dwingt tot snelheid en creativiteit en alle goede ideeën en initiatieven zijn welkom!
Voor de Statenverkiezingen hadden we niet gedacht dat we ooit broederlijk met Statenleden van alle partijen plus het college rotzooi zouden ruimen in de duinen. Tot voor kort was er nog weinig hoop op overeenstemming over de maximumsnelheid en veestapelreductie. Nu ziet alles er anders uit, dus laten we het ijzer snel en zorgvuldig smeden, zonder triomfalisme en met respect voor andere meningen en belangen. Never waste a good crisis! En laten we ook zorgen dat niemand kan zeggen dat het niets uitmaakt als GroenLinks meeregeert!