Op maandag 23 januari vergadert de commissie Zorg, Cultuur en Middelen van de provincie Noord-Holland over het thema zwerfjongeren. Op de agenda staat de eindrapportage van het programma ‘Zwerfjongeren 2007-2010’. Bij het vaststellen van de sociale kaders voor de komende jaren heeft een meerderheid van Provinciale Staten tegen een motie van GroenLinks gestemd om zwerfjongeren onderdeel uit laten blijven maken van het provinciale beleid. GroenLinks betreurt dit zeer omdat uit alarmerende berichten op o.a. Nu.nl en in De Volkskrant van december 2011 blijkt dat er een recordaantal dakloze jongeren in de opvang zit. De problemen van zwerfjongeren zijn enorm groot en naar de mening van GroenLinks moeten alle zeilen worden bijgezet om deze op te lossen. Des te wranger en onbegrijpelijker is het dat de provincie de afgelopen jaren meer dan 5,5 ton heeft overgehouden die bestemd was voor deze groep. GroenLinks Noord-Holland zet dan ook alles op alles om te zorgen dat dit geld alsnog bij hen terecht zal komen.

Zwerfjongeren en de provincie Noord-Holland

In 2006 besloten Provinciale Staten van Noord-Holland om jaarlijks voor de jaren 2007-2010 eenmalig 750 000 euro en daarnaast jaarlijks 300.000 euro te bestemmen voor het programma zwerfjongeren (een totaalbedrag van bijna 2 miljoen). Dit geld was bedoeld om gemeenten te stimuleren en in staat te stellen beleid te ontwikkelen rondom zwerfjongeren. Uitgangspunt hierbij is dat gemeenten als verantwoordelijke bestuurslaag de regie blijven houden bij de totstandkoming en de invulling. Met de komst van het nieuwe college van PvdA, VVD, D66 en CDA in 2011 zijn de zwerfjongeren onder het mom van extra bezuinigingen en ‘de bezinning op kerntaken’ definitief van het lijstje met  aandachtsgebieden van de provincie geschrapt. Het programma zwerfjongeren zal dus geen verdere doorgang vinden. GroenLinks heeft meermalen in de Staten expliciet aandacht gevraagd voor groei van het aantal en de problemen van zwerfjongeren. Een motie van een groot aantal oppositiepartijen om deze groep wel op de agenda te houden haalde het helaas niet, ondanks dat de PvdA eerder Statenvragen stelde over de toename van het aantal zwerfjongeren.

Geld op de plank
Eind 2011 bleek dat de provincie Noord-Holland meer dan 5,5 ton van de gelden van het programma zwerfjongeren niet heeft besteed. Onverteerbaar en onbegrijpelijk aldus GroenLinks. Niet alleen omdat de cijfers aantonen dat de problemen en het aantal zwerfjongeren groter worden (al het geld dat er is, is dus gewoon nodig) maar ook omdat er uit de evaluatie van het programma niet blijkt waarom dit geld op de plank is blijven liggen. GroenLinks kan zich niet voorstellen dat er geen goede bestemming voor deze gelden gevonden kon worden. Dat idee wordt nog versterkt door het feit dat de doelstellingen van het programma zo zijn opgesteld dat ze slecht meetbaar zijn.

Inzet GroenLinks
Op 12 december 2011 diende GroenLinks een motie in om de 555.523 euro resterende gelden uit het programma zwerfjongeren alsnog te bestemmen voor deze groep. De motie riep Gedeputeerde Staten op om aan tafel te gaan met instellingen op het gebied voor zwerfjongerenopvang om een goede bestemming voor dit geld te vinden. Op verzoek van de gedeputeerde is deze motie aangehouden tot de bespreking van het eindrapport zwerfjongeren dat op 22 januari in de commissie geagendeerd staat. Gedeputeerde Staten stellen hierin dat ‘op een later moment een voorstel volgt over de wijze waarop deze middelen besteed zullen worden’. Aangezien zwerfjongeren geen onderdeel meer uitmaken van het beleid, zal dit geld een andere bestemming krijgen. De inzet van GroenLinks is dat dit geld alsnog naar zwerfjongeren gaat. Navraag bij diverse mensen die werkzaam zijn in dit veld leert dat er veel projecten zijn waar dit geld zeer goed gebruikt kan worden.

Cijfers
Uit het branchebeeld van de Federatie Opvang (dat zij op 8 december 2011 naar buiten brachten), blijkt dat er in Nederland in 2010 bijna 8.800 dakloze jongeren in de opvang zaten. Het aantal jongeren in de leeftijd 18 t/m 22 jaar in de opvang ten gevolge van dakloosheid of huiselijk geweld is in twee jaar tijd (van 2008 t/m 2010) met 16% gestegen van 6.275 naar 7.196. Daarnaast maakten in 2010 nog eens 1.595 jongens en meisjes van 12 tot en met 17 jaar gebruik van opvang. De Federatie Opvang voorspelt een verdere groei van het aantal jongeren in de opvang wanneer gemeenten jonge daklozen geen structurele inkomenspositie kunnen bieden. Jan Laurier, voorzitter van de Federatie Opvang: “Onze leden maken zich grote zorgen. Het is te gek voor woorden dat we als maatschappij niet in staat zijn om deze jongens en meisjes onderdak en een toekomst te bieden.” De problemen van de jongeren zijn groot: het ontbreekt hen aan een inkomen en ze hebben geen recht op een uitkering waarvan ze wonen, eten en de zorgverzekering kunnen betalen. Het huidige kabinetsbeleid lijkt deze problemen alleen maar te gaan vergroten. De aanscherping van de Wet werk en bijstand (Wwb) en de invoering van de Wet werken naar vermogen beperken de mogelijkheid om een uitkering via de Wajong te krijgen als jonge arbeidsgehandicapte. De mogelijkheid om in een sociale werkplaats aan de slag te gaan zal ook veel minder zijn. In de Wwb wordt een huishoudentoets ingevoerd alsmede een wachttijd van vier weken voor jongeren tot 27 jaar.