“Of van varen naar rijden, terug van rijden naar varen?”
Misschien is het u twee weken geleden ook opgevallen? Het was een niet zo’n groot bericht in de Volkskrant. Heineken gaat haar gebrouwen bier in Zuid-Holland niet meer per vrachtauto naar de havens van Rotterdam en Antwerpen vervoeren, maar met binnenvaartschepen. Afgelopen week stond in de Volkskrant dat mammoetschepen op zee zich laten voortbewegen met zeilconstructies. Hiermee werd een brandstofbesparing bereikt van tussen de 10 a 35 %. Kortom twee berichten die uitgaan van veranderingen van stromen van vervoer.
In de 19 de eeuw was de trekschuit het vervoermiddel voor goederen en personen in het binnenland. Weliswaar was er ook de postkoets (diligence), maar die was en minder comfortabel en had veel minder vervoerscapaciteit. Het enige voordeel was dat men er sneller was, maar snelheid was toen een minder belangrijke factor dan dat hij nu is. Met de komst van eerst de trein en later vooral de auto en de vrachtauto raakte vervoer over water op de achtergrond. Echter de dichtgeslibde wegen en het besef dat ons leefmilieu toch wel heel erg onder druk komt te staan, doet Bestuurlijk Nederland (de politiek) en het bedrijfsleven met hernieuwde belangstelling laten kijken naar onze vaarwegen. Ook in de Provincie Noord-Holland is men gekomen tot de Netwerkstrategie Vaarwegen en Binnenhavens Noord-Holland. Dit betekent dat er nu een Nota is geschreven met de bedoeling flink te gaan investeren in ons vaarwegennetwerk in Noord-Holland.
Er zit inmiddels een flinke groei in de binnenvaartoverslag. Even wat cijfers:
Binnenvaartverslag Noord-Holland in 1000 ton was in 1996 +/- 43.000 ton en was in 2006 73.000 ton.
De groei per sector van 1994 tot 2006:
Droge bulk 21% groei.
Natte bulk 167% groei.
Containers 950 % groei.
Stukgoed 26 % groei.
Kortom het is tijd om te komen tot een strategie van vaarwegen om het vervoer op water concurrerender te laten zijn en worden t.o.v. de weg. Er liggen nu dan ook voorstellen om met Rijksmiddelen of met Provinciale middelen de volgende vaarwegen aan te pakken:
1) Verdiepen van de Zaan
2) RHB Anna Paulwona
3) Containerterminal IJmuiden
4) Haven het Horntje Texel
5) Verlenging kade Hoogtij Zaanstad
Over deze projecten wordt een subsidieaanvraag ingediend bij het Rijk. Want de Zaan, het Noord-Hollands Kanaal, het Noordzee Kanaal, het IJsselmeer, het Amsterdams Rijnkanaal, de Amstel, het Spaarne, de Ringvaart en Zijkanaal C maken allen deel uit van de Netwerkstrategie Vaarwegen. Laten wij trouwens ook niet de Waddenzee vergeten.
Dit najaar komt er in de Commissie Wegen, Verkeer en Vervoer een notitie van 24-uurs bediening van bruggen. Dat lijkt simpel, maar is het niet gezien het tegengestelde belang van vervoer over de weg en vervoer over water. Natuurlijk is het zo dat vervoer over water in principe minder belastend is voor het milieu, maar de binnenvaart heeft op gebied van scheepsmotoren nog een flinke inhaalslag te maken.
Kijkend naar het uitgangspunt “Van varen naar rijden, terug van rijden naar varen”? Gedeeltelijk ja; zeker met betrekking tot het vervoer van goederen wordt water in Noord-Holland en ook in Zuid-Holland steeds aantrekkelijker. Het is minder een alternatief als vervoer voor mensen, uitzondering “Texel “ daargelaten. De afstand wonen/werken, een light rail, elektrische/brandstofcel auto’s en digitaal thuiswerken zullen waarschijnlijk een passender antwoord zijn.
Onno van Ulzen
Commissielid Wegen, Verkeer en Vervoer Provincie Noord-Holland.