Geen A6-A9 door of onder het Gein, € 12,5 miljoen extra voor aankoop van natuur-gebieden en € 7 miljoen per jaar extra voor openbaar vervoer. Dat zijn enkele saillante punten uit het coalitieakkoord dat VVD, CDA, GroenLinks en D66 op vrijdag 2 mei hebben gesloten voor het nieuwe college van Gedeputeerde Staten. Albert Moens, nu nog burgemeester van Oostzaan, wordt de GroenLinks-gedeputeerde.

Na intensieve onderhandelingen is er een collegeprogramma tot stand gekomen waarop we trots kunnen zijn. Veel GroenLinkse programmapunten zoals op het gebied van openbaar vervoer, natuur en betaalbare huisvesting, hebben we kunnen binnenhalen. Er zijn natuurlijk ook concessies gedaan, dat is bij het vormen van een coalitie nu eenmaal onvermijdelijk. Maar van een 'knieval' van GroenLinks naar VVD en CDA, zoals de afgelopen dagen in diverse media is betoogd, is geen sprake. Integendeel. De fractie is van mening dat we de komende vier jaar meer van onze GroenLinkse programma-punten kunnen realiseren in deze coalitie dan vanuit de oppositie.

Eerst nog even kort een terugblik hoe deze verrassende coalitie tot stand heeft kunnen komen.

Voor en na de statenverkiezingen heeft GroenLinks steeds zijn voorkeur uitgesproken voor een centrumlinks college bestaande uit PvdA, CDA en GroenLinks. Helaas bleek bij de openbare collegeonderhandelingen een week na de verkiezingen daarvoor geen politiek draagvlak te bestaan. De PvdA hield alle opties open (en meldde een paar dagen later voor voortzetting van de oude coalitie van VVD, CDA en PvdA te zijn) en het CDA sloot een centrumlinkse variant uit. GroenLinks is toen op de uitnodiging van VVD, CDA en D66 ingegaan om onderhandelingen over coalitievorming in te gaan. Dit vanuit de gedachte dat je in principe het beste je GroenLinkse programmapunten kun realiseren als je in een college zit. de uitkomst van de onderhandelingen zou natuurlijk uitsluitsel moeten geven of college-deelname echt die meerwaarde zou hebben. Op 1 mei heeft de fractie geconcludeerd dat het collegeprogramma, de financiële vertaling daarvan en de portefeuilleverdeling voldoende GroenLinks gehalte hebben om ‘ja’ te zeggen tegen deze coalitie.

Verkiezingsthema’s

GroenLinks heeft in de onderhandelingen goede resultaten geboekt op al onze drie verkiezingsthema’s:

1. Betere bescherming van natuur en landschap

In het onderhandelingsakkoord wordt 12,5 miljoen euro uitgetrokken voor het realiseren van de ecologische hoofdstructuur. Dat is hard nodig nu het rijk bezuinigt op zijn bijdragen voor de aankoop van natuurgebieden. Ook zal het nieuwe college zich beleidsmatig en financieel inspannen voor intensiever grondgebruik om het groene buitengebied zoveel mogelijk te sparen voor bebouwing.

2. Meer geld voor openbaar vervoer en fiets

Er wordt jaarlijks 7 miljoen euro extra uitgetrokken om knelpunten in het openbaar vervoer op te lossen. Vijf miljoen daarvan is bestemd voor Noord-Holland Noord. Daarnaast is afgesproken dat de provinciale rijksbezuinigingen op de exploitatie van het streekvervoer niet automatisch worden doorgevoerd.

3. Meer betaalbare woningen

Het nieuwe college verplicht zich om actief bij te dragen aan behoud en bouwen van voldoende huur- en koopwoningen. Daarbij zal met name aandacht zijn voor de huisvestingsbehoefte aan starters en senioren.

Zee- en luchthaven

Het sluiten van een coalitie is ook het sluiten van compromissen. Het is GroenLinks op een aantal onderwerpen niet gelukt het al vastgesteld beleid te veranderen. Zo gaat het akkoord uit van de al eerder vastgestelde meerderheidsopvatting in de staten dat er een nieuwe grote zeesluis bij IJmuiden moet komen en dat de provincie voor de bouw daarvan 34 miljoen euro provinciaal geld reserveert. GroenLinks heeft aan die opvatting wel een aantal extra voorwaarden weten te verbinden. Zo mag een nieuwe zeesluis niet leiden tot extra doorvoerfuncties in de Noordzeekanaal-havens en moet ook het havenbedrijfsleven meebetalen, anders besteedt de provincie er ook geen geld aan.

Over Schiphol zijn heel behoorlijke afspraken gemaakt. Tot op heden leefde bij de provincie de wens om Schiphol naar zee te verplaatsen (vooral de PvdA is daar voorstander van). GroenLinks is daar tegen. Vastgelegd is nu dat Schiphol op haar huidige locatie blijft. Verder was door de provincie al ruimte gereserveerd voor aanleg van de zesde en zelfs zevende baan. Afgesproken is nu dat een nieuwe baan er pas komt als een van de bestaande banen wordt gesloten (wat per saldo zelfs milieuwinst kan opleveren). Ook is afgesproken dat de provincie de plaatsing in de regio van extra meetpunten coördineert om de geluidsoverlast te meten. Wij zien de opgenomen teksten over Schiphol dan ook als winst en niet als concessie.

Mobiliteit

Mobiliteit is tijdens de coalitiebesprekingen een hot issue geweest. Geen wonder gezien de vaak ver uiteenlopende standpunten daarover. Winstpunten zijn de extra miljoenen voor het openbaar vervoer, de inzet om met gericht parkeerbeleid het autogebruik terug te dringen, en de aanleg van de ontbrekende schakels in het provinciale fietspadennet wordt geregeld.

Aan de al eerder genomen statenbesluiten om over te gaan tot de omlegging van de N201 hebben we weinig kunnen veranderen. Ook de intentieovereenkomst tussen rijk, provincie en gemeenten om na te gaan of de financiering van de 2e Coentunnel rond kan komen, zal worden uitgevoerd. Binnen een jaar moet dat gereed zijn. Als dat resultaat er ligt, is GroenLinks overigens volkomen vrij om haar eigen Coentunnel-standpunt in te nemen. Over de Westfrisiaweg is geregeld dat er uiterlijk in 2005 een antwoord gegeven óf die weg er komt. Niet dát hij er komt!

De N201 en de 2e Coentunnel zijn beslist pijnpunten. Gelukkig staan daar belangrijke pluspunten tegenover zoals het afblazen van de A6-A9, het niet opnemen van de A8-A9 verbinding in het akkoord en de vele extra miljoenen voor het openbaar vervoer.

Ruimtelijke ordening

'Uit respect voor het landschap moet nieuwe ruimte voor wonen en werken eerst worden gevonden in het bestaand bebouwd gebied', aldus de preambule van het collegeakkoord. De provincie gaat meer werk maken van intensief ruimtegebruik. Dat uitgangspunt wordt ook gehanteerd bij de nog uit te werken zaken – zoals de toekomst van de Bloemendalerpolder - van het vlak voor de verkiezingen vastgestelde streekplan Noord-Holland Zuid.

Bij het op te stellen streekplan Noord-Holland Noord wordt getracht de woonwerkbalans in evenwicht te brengen. GroenLinks vindt het een goede zaak om de werkgelegenheids-ontwikkeling in het noorden van de provincie te bevorderen om mede daardoor de dagelijkse werkpendel naar het Zuiden tegen te gaan. Bij die ontwikkeling wordt uitgegaan van de eigen identiteit en de eigen (woning) behoeften van Noord-Holland Noord. Het is niet de bedoeling dat het een overloopgebied of aanhangsel van de zwaar verstedelijkte Randstad wordt.

Natuur en milieu

Veel van de door GroenLinks aangedragen punten op het gebied van natuur en milieu zijn in de programakkoordtekst opgenomen. De begrenzing van de ecologische hoofdstructuur wordt binnen een jaar voltooid en de provincie reserveert € 12,5 miljoen extra als voorfinanciering voor het versneld aankoppen van grond voor deze natuurontwikkeling. Er komt ook extra aandacht voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

De landbouw krijgt de ruimte maar moet wel verduurzamen. Het provinciale beleid op dat gebied wordt geïntensiveerd. Er wordt gestreefd naar 6% biologische teelt in 2007 (nu 2,4%). Ontwikkeling van de glastuinbouw en bollenteelt is mogelijk, maar moet geconcentreerd plaatsvinden en voldoen aan landschappelijke en water- en milieukwaliteitseisen. De provincie bevordert waar mogelijk de uitplaatsing van bollenteelt uit de binnenduinrand.

Om de milieubelasting terug te dringen en de leefbaarheid te bevorderen, komt er een actieprogramma om overal in Noord-Holland de (streef)normen voor de kwaliteit van lucht, bodem en water worden nageleefd en gecontroleerd. Een tekst die bijna letterlijk is overgeschreven uit het GroenLinkse verkiezingsprogramma.

Zorg en welzijn

De collegeonderhandelingen over de sociale kwesties liepen gesmeerd. Over vrijwel alle punten was gemakkelijk overeenstemming te bereiken. Er zal meer aandacht komen voor de relatie tussen huisvesting en zorg voor ouderen. De provincie zal de (middel)grote steden ondersteunen bij de opvang van dak- en thuislozen.

Het nieuwe college zal zich inspannen om de toeleiding tot en de positie op de arbeidsmarkt van jongeren te verbeteren. Er komt ook een extra inzet om voortijdige schooluitval tegen te gaan. Er wordt overigens ook, in het kader van de verbetering van de relatie burger-bestuur, een provinciale jongerenraad, inclusief daarbij behorend budget.

Tot zover deze summiere opsomming van het coalitieprogramma. Wie het hele programma wil nalezen, kan dit vinden op de provinciale website: www.noord-holland.nl.

Gedeputeerde

De GroenLinks-gedeputeerde wordt Albert Moens, nu nog burgemeester van Oostzaan. Over de portefeuille van de GroenLinks-gedeputeerde zijn we zeer tevreden:

  • natuur
  • milieu
  • energie
  • welzijn en sociale infrastructuur
  • volkshuisvesting.

Helaas was de verkiezing van Albert Moens door de fractie voor Peter Prins, die zich ook had gekandideerd als gedeputeerde, aanleiding om de fractie te verlaten. Wij betreuren dat in hoge mate, juist ook omdat wij de verkiezing van Albert beslist niet als een diskwalificatie beschouwen van Peter, zoals hem ook is verteld.

Wij hopen jullie met deze brief zodanig geïnformeerd te hebben, dat jullie het besluit van de statenfractie om deel te nemen aan een - nogal ongewone - bestuurscoalitie met de VVD, het CDA en D66 kunnen begrijpen. Voor jullie commentaar houden we ons als fractie, nu en de komende vier jaar, van harte aanbevolen. Tot spoedig ziens,

Bart Heller,

fractievoorzitter statenfractie